|
TARİH ÇAĞLARI Tanrılar-Tanrıçalar-Kahramanlar ve Atrübüleri ARKEOLOJİ SÖZLÜĞÜ
|
antik Prygia bölgesi
PHRYGIA / FRİGYA FRİGLER - FRİG KRALLIĞI
Günümüzde Ankara, Afyon, Eskişehir ilerinin tümü, Konya, Isparta, ve Burdur illerinin kuzey kesimlerini, Kütahya ilinin batı bölümünü kapsar
Kuzey doğusunu Kızılırmak ( Halys Irmağı ), güney doğusunu Tuz Gölü( Tatta ) ve Babadağ ( Salbakos ), batısını Banaz Çayı ( Sindros ) vadisi sınırlar.
Bölge adını Thrakia'dan gelen ve bir Trak boyu olan Phrygler'den almıştır.
X. yy. başlarında orta Anadolu'ya geldiler. Önceleri Sangarios ( Sakarya ) ırmağı ile Propontis kıyılarında oturdular. Bölgede yaşayan Hititler yıkılmış, hakimiyetleri kalmamış, küçük beylikler halinde yaşıyorlardı Frigler, IX. yy. da Gordion'u güçlü bir kale yapmaya başladılar. VIII. yy. da İlk kralları Gordios'un oğlu Midas Frigya'yı güçlü bir devlet konumuna getirdi. Phrygia Kralı Midas'ın dokunduğunu altın etmesi söylencesi, ülkenin zenginliğine bir kanıttır.
Asur kaynaklarında " Muşkili Mita" olarak bahsedilen Midas, 738-696 yılları arasında 42 yıl tahtta kaldı. Asur tehlikesine karşı Urartu Tabal ülkesiyle koalisyon kurdu. VII. yy. sonlarında Kimmer tehdini görünce, Asur kralı II. Sargon'la (721-705) dostluk anlaşması imzaladı. Sargon'un ölmesiyle bu desteği kaybetmiştir. Midas'ın Delphoi kehanet ocağına zengin adaklar sunduğu biliniyor. Antik kaynaklara göre Kyme kralının kızıyla evli olan Midas, boğa kanı içerek intihar etmiştir.
Frigya, arkeolojik kazılar ışığında Paleolitik Dönemden beri yerleşim gördüğü anlaşılır. 3. binde Erken Tunç Çağı yerleşimi, 2. binde Hitit yerleşimi görmüştür.
Troia savaşında Akha'lara karşı savaştılar.
Günümüze ulaşan Kaya Anıtları, güzel bezemeleri ve yazıtlarıyla kültür ve sanatta ne kadar ileri olduklarını gösterir.
Antik yazarlara göre, dans ve müzikte öndeydiler. Flüt bir Frig buluşudur.
Phryk Piyadeleri; kenarları işlemeli kısa eteklerinin altına dizlere inen dar bir pantolon, yine dizlerine kadar çıkan uzun çorap giyerler, başlarına ucu öne eğik tüylü deriden Trak serpuşu bazense yanaklı miğfer takarlardı. Kısa mızrak hançer ve yuvarlak kalkan taşırlardı.
Firig kadınları başlarına türban takarlardı.
Tunç eserleri tüm antik dünyaya ihraç edilirdi.
Mobilya sanayi çok gelişmişti. Mobilyalarını geometrik bezekli oyma ve kakmalarla süsleyip çivi kullanmadan geçme tekniği uyguluyorlardı.
Megaron planlı evlerde otururlardı. Vitrivius'a göre, evlerini ağaç kütüklerden yaparlar, damlarını saz ve çamurla kapatırlardı. Bu gelenek hala devam etmektedir.
Orta Anadolu Demir Çağı seramiğinde, tek renk gri seramiğin özgün Frig seramiği olduğu bilinmektedir.
Köleleri, at ve katırları çok ünlüydü.
Yağmur suyu ve bal karışımından üretilen ve bol sirke karıştırılarak üretilen şarapları aranır olmuştu.
Plinius'a göre "iğneyle nakış işleme Frig buluşu" idi. bu yüzden nakışlı giysilere "PHRYG" adı verilmişti.
Hayvan öykülerinin ilk yaratıcılarının Frigler olduğu biliniyor.
Anadolu'nun yerli tanrıçası Kybele'yi çok benimsediler. Ana tanrıça Kybele kültünü uzun süre devam ettirerek Roma pantheonuna da girmesini sağlamışlardır.
Kybele kutsal anıtlarını, çoğunlukla kayalık alanlara yapmışlardır. En önemlisi Yazılıkaya'da ( Midas kenti - çifteler ) yer alır. Bir kaya kütlesine işlenmiştir. Anıt 17 m. yükseklikte, 16,5 m. eninde olup tanrıça heykelinin konacağı bir nişe sahiptir. Bu niş kapı hissi verecek şekilde planlanmıştır. Anıtın çevresinde tek sıra Frig yazıtı yer alır. Bir alınlığa sahip anıtın içi, geometrik kabartma motiflerle bezelidir.
Ölülerini Tümülüs ( yığma tepe ) içindeki odalara, kabartmalarla süsledikleri kayalara oyulmuş mezarlara, küp içine, basit mezarlara, yakarak veya yakmadan gömen, değişik ölü gömme adetleri vardı. Bunların birçok örnekleri günümüze bozulmadan ulaşmıştır.
Frig Tümülüsleri Gordion çevresinde yoğunlaşır. Midas tümülüsü, 53 m. yükseklikte, 300m. Çapındadır
Frigya Krallığı VII. yy.da Kimmerler'in istilaları sonucu ezildi ve bir daha toparlanamadı. Kral ailesi küçük beylikler halinde devam etti.
Frigya, 278 yılında başlayan Galat akınları sonucu Galatya adıyla anılmaya başlandıysa da 116 yılında tekrar Frigya adıyla anılarak Roma ve Persler arasında paylaşıldı.
Frig dili tam olarak çözülememiştir. Yazılıkaya vadisinde bol miktarda Frig yazıtına rastlanır.
FRİG VADİSİ
Afyon, Kütahya, Eskişehir arasında bulunan vadi Frig vadisi olarak adlandırılır. Kapadokya gibi volkanik özellik gösterir. Kolay oyulan ve şekil verilen kayalar, yerleşim ve kullanım alanları olarak işlev görmüştür. Yüzlerce barınak, sarnıç, şapel (küçük kilise), manastır, kale, mezar, ağıl, mağara bulunur. ÖNEMLİ ANTİK KENTLERİ AIZANOI, ÇAVDARHİSAR
|
|---|
 Konuk Defteri |
bana ulaşmak için yukardaki maili kullanın veya üzerine tıklayın |
|---|