arkeoloji dunyası
LYKIA

ARKEOLOJİ DÜNYASI

ARKEOLOJİ ETKİNLİKLERİ

ARKEOLOJİ BELGESELLERİ

ARKEOLOJİ HABERLERİ

arkeoloji haber arşivi

ARKEOLOJİ KAZI HABERLERİ

ARKEOLOJİ KAZILARI

 

ANTİK BÖLGELER

ANTİK KENTLER

ANADOLU UYGARLIKLARI

MÜZELER

TARİH ÇAĞLARI

MİTOLOJİ

Tanrılar-Tanrıçalar-Kahramanlar ve Atrübüleri

ARKEOLOJİ SÖZLÜĞÜ

ARKEOLOJİ MAKALELERİ

 

ARKEOLOJİ KİTAPLARI

ARKEOLOJİ GEZİLERİ

İST. ARK. MZ. SEMİNERİ

 

ARKEOLOJİ GEZİLERİM

ARKEO DOSTLAR

ARKEO İLGİNÇ

SÖZ SİZDE

MESAJINIZ VAR

YEREL ARAŞTIRMACILARIMIZ

ARKEOLOJİ HOCALARI

ARKEOLOJİ SİTELERİLİNKLERİ

 

lykia

antik Lykia bölgesi

 

 

LYKIA / Likya

                       Lykia = Işık Ülkesi

Günümüz Teke Yarımadasını kapsar. Antalya ilinin batı kesimi, Muğla ilinin güneydoğu ucu.

Köyceğiz'den Antalya'ya çekilecek bir çizginin güneyinde kalan kısım Lykia'dır.

 

Batı sınırını Dalaman (Indus) çayı, doğusunu Phasalis kenti, kuzeyini Akdağ (Massikytos) sınırlar.

 

Semahöyük ( Elmalı )  ve Hacımusalar kazı buluntuları III. bin'de bölgede oturulduğunu kanıtlamıştır.

Tlos'ta bulunan balta ise II.bin yılına aittir.

 

II. binyıl ortalarında Doğu Akdenizde korsanlıklarıyla korku salan, LUKKA yada LUKKU adıyla anılan halk bu bölgede oturuyordu. Kendilerini Trmmili ya da Termili, ülkelerini Trmmisa adıyla anıyorlardı. Lykia dilindeki yazıtlarda Lykialılar olarak değil, daima TRMMLI olarak yer alır.

Hitit metinlerinde sık sık Lukka halkından bahsedilir.

 

Hitit kralı IV. Tudhaliya (1250-1220) Lukka seferine çıkar;

  "Patar Dağı'nın karşısında

    Adaklar ve armağanlar yaptım,

    Steller diktirip,

    Kutsal mekânlar inşa ettim."

   

 

Özgürlük ve bağımsızlıklarına son derece bağlı bir halktı.

Anadolu'da Roma İmparatorluğuna eyalet olarak katılan son bölgedir.

 

Lykialılar, 545 yılında Harpagos komutasındaki güçlü Pers ordusuna karşı koyamaz.

Herodotos;

".Kadınları, çocukları, hazineleri ve köleleri kaleye doldurdular. Alttan, yandan ateşe verdiler. Korkunç yeminlerle bağlanarak düşmana atıldılar ve tümü savaşta öldü."

 

MÖ 42 yılında büyük bir Roma ordusuyla Brutus Xanthos'u kuşatır. Yenileceklerini anlayan Lykialılar yine toplu intiharlara girişirler. Kucağında çocuğuyla ateşe atlayan bir kadını gören Sezar'ın  katili Brutus bile üzüntüye kapılır. Askerlerine kurtaracakları her Xanthoslu için ödül vaat eder. Özgürlüklerini kaybetmektense ölmeyi tercih eden Ksanthoslulardan ancak 150'si kurtarılabilmiştir.

 

  Evlerimizi mezar yaptık mezarlarımızı ev,

  Yıkıldı evlerimiz, yağmalandı mezarlarımız,

  Dağların doruğuna çıktık, toprağın altına girdik,

  Suları altında kaldık,

  Gelip buldular bizi, yakıp yıktılar,

  Biz ki analarımızın, kadınlarımızın,

  Ve ölülerimizin uğruna toplu ölümleri yeğleyen,

  Bu toprağın insanları

  Bir ateş bıraktık geride,

  Hiç sönmeyen ve sönmeyecek olan.

 

Roma İmparatorlarından

Germanicus, İS. 17'de

Vespasianus, İS. 69'da

Trianus, İS. 113'te Lykia'yı ziyaret ettiler.

MÖ. 43 yılında Lykia'yı ziyaret eden Marcus Antonius, Brutus'un yıktığı Ksanthos'un imarına yardımcı oldu.      

  

 

 

1295'de Mısırlılarla yapılan Kadeş Savaşında Hitit saflarında yer aldılar.

 

Troia savaşında, Troia saflarında savaştılar. Komutanları Sarpedon ve Glaukos idi.

Sarpedon'un Hektora seslenişi

 

  "Ben ta uzaklardan geldim yardıma

  Anaforlu Xanthos'tan geldim, uzak Lykia'dan

  Sevgili karmi, yavrumu kodum orada,

  Yoksulların göz dikeceği bir sürü mal mülk kodum,

  Savaşa sürüyorum Lykialıları gene de,

  Kendim de en öndeyim işte bak"

 

Herodotos onların, göğüs ve baldır zırhları giydikleri, kızılcık ağacından yayları, kamıştan kanatsız okları, mızrakları olduğunu, omuzlarında keçi postları, başlarında kuş tüyü şapkaları bulunduğunu, kama ve pala taşıdıklarını anlatır.

 

Lykçe  henüz  tam olarak çözülemedi.

 

İÖ. III. Yy.a gelindiğinde Lykçe ortadan kalkmış yerini Hellenceye bırakmıştı. Hellence kent adları bu tarihten sonra ortaya çıkmıştır.

 

Lykia IV. Yy. da birlik çabalarına girişir, Limyra beyi Perikles bu birliğin oluşmasını sağladı.

Bu birliğin her yıl sonbaharda toplanan bir senatosu vardı. Senatado birlik işleri görüşülüp, savaş, barış, ordunun düzenlenmesi, birlik hazinesinin ne şekilde harcanacağı karara bağlanırdı. Senatoyu Lykiarkhes denilen ve bir yıl için seçilen bir başkan yönetirdi.

 

Lykia Birliği, oy verme hakkına sahip 23 kentten oluşuyordu.

Altı kent üç oy verme hakkına sahipti; Ksanthos, Patara, Pinara, Tlos, Myra, Olympos

 

Sulla döneminde, Kybiratis bölgesi de Lykia'ya eklendi. Kibyra, Oinoanda, Bubon ve Balbura kentleri de ikişer oy hakkıyla birlikte temsil edilmeye başlandı.

 

Antik dönemdeki nüfusu 200.000 kişi olarak tahmin edilmektedir.

 

İS. 141 yılındaki depremle yerle bir olan Lykia kentlerinin imarı için Rhodiapolis'li zengin Opramoas büyük yardımlarda bulundu

 

Lykia, İS. 5 Ağustos 240 tarihinde meydana gelen büyük depremle, sönükleşmeye yüz tuttu.

 

Bizans Çağı'nda Lykia kentleri küçülerek yaşantılarını devam ettirdiler.

 

MS. 7. yy da başlayan Arap akınlarıyla birer birer yok oldular.

 

Lykialılar, soylarını babalarına göre değil annelerine göre ifade ederlerdi.

 

Tüm Lykia, mezarlar ülkesi görünümündedir. Çoğu B.İskender'den öncesine aittir.

Mezarlar dört guruba ayrılır; payeli mezarlar, tapınak tipi mezarlar, ev tipi mezarlar, lahitler.

 

Phaselis kenti, yaban gülleri ve bunlardan üretilen parfümüyle ünlenmişti.

 

Sedir ve selvi ağaçları gemi yapımı için çok önemliydi.

ÖNEMLİ KARIA ANTİK KENTLERİ

APHRODİSİAS X Geyre-Karacasu-Tavas
HERAKLEİA Latmos X Kapkırı K.-Bafa Gölü

HIERAPOLIS X PAMUKKALE-Denizli

IASOS X Kuyukışlacık K.-Milas

KNİDOS X Tekirburnu-Datça

NYSA X Sultanhisar-Aydın

STRATONİKEİA X Eski Eskihisar K.-Yatağan

ALABANDA X ARAPHİSAR/Doğanyurt-Çine

alinda X KARPUZLU-Çine

EUROMOS X Ayaklı-Milas

gerga X X Ovacık

HALİKARNASSOS X BODRUM

KEDREAİ X Sedir Adası-Marmaris

LABRAYNDA X Kargıcaklı K.-Milas

LAGİNA X Turgut -Yatağan

LAODİKEİA X Denizli

MYLASA x MİLAS

AMOS X Kumlubük--TURUNÇ-Marmaris

amyzon X Mazın Kalesi-Çine

gerga X X Ovacık

hydisos x Karacahisar K.-Milas

HYLLARİMA X Çamyayla K.-Çine

peçin kalesi X Milas

phoiniks x Taşlıca K.-Marmaris

piginda x Çamlıdere K. 7 Km. Güneydoğusu - Bozdoğan - Aydın

TRALLES X Aydın

 
   K E N T  PLAN Kazıvar Kazılmış Ulş.kolay Ulş.Zor Bekçi         Y E R
akalissos         X   Asarönü- Yenikışla K.-Kumluca
aloanda         X   Kabaağaç K.-Kemer-Fethiye
Andriake X     X       ÇAYAĞZI--Demre
Antipellos       X     KAŞ
Aperlai       ?     SIÇAK İSKELESİ-Kılınçlı K.Kekova
Apollonia       ? ?    Kılıçlı K.-Kaş(22)km.
araksa         X    Ören K./EvrenK.-Kemer-Fetiye
arneai       X     Enez- Günçalı K.-Fenike
arsada         ?    Arsa K.Kemer-Fethiye
Arykanda X     X      Arif K.-Finike(30km.)
balboura  PİSİDİA             Çölkayığı- İbecik K.-Asartepe
balboura  PİSİDİA              İbecik K.-Asartepe
boubon              İbecik K.(1.5km)-Dikremtepe
daidala       X      İnlice K.-Göçek
gagai         X    Yenice K.-yalı M.-Kumluca
Gemili adası/St.Nicholas       ?     Gemili Adası-Fethiye
gilevgi hisarı         X    Özdemir K.-Elmalı-Korkuteli
hoyran       X      Hoyran K.-Üçagız
idebessos       ?      Yenikışla K.-Kozagacı.M.-Kumluca
idyros              ? Kemer
İsinda         X    Belenli K.-Kaş
Istlada         X    Kapaklı K.-Üçagız
Kadyanda X       X    Üzümlü K.(9km)-Fethiye
kalynda  KARİA  ?       ?      Kozpınar/Şerefler K.-Dalaman
kandyba       ?     Gendiye- Çataloluk K.-Kaş
karmylessos       X      ? KayaK.-Fethiye
khoma         ?    HacımularK.-SarılarK.arası-Elmalı
komba         X    Gömbe K.
korba             Gökçeyazı
korma/kormi         X    Altınyaka K.-Kumluca
kormos             Kormi/Karabük
korydalla         X   Şeyhköy-Kumluca
krya              Bedrirahmi Koyu
KSANTOS X X   X      Kınık K.-Kaş
Kyaenai       X      Yavı K.-Kaş(23km)
kydnai/pydnai       ?     Karadere K.özlen M.Eşen-Fetiye
Kyra       ?      TAŞYAKA-Fethiye Körfezi
LETOON X X   X      Bozoluk K.-Kaş
Limyra/Zemuri X X   X     Turunçova/Yuvalılar
lissa         X    Manastır Koyu-Kapıdağı Y.adası
lydai         XX    Manastır K.-Kapıdağı Y.adası
MYRA X X   X   X  Demre(1km)
Nisa/Neisa/Nysa       X      Meryemlik-SütlüğenK.-Kalkan
Noelbaba Kilisesi   X   X   X  DEMRE
oinoanda  PİSİDİA              İncealiler K.
OLYMPOS X     X      Ulupınar K.-Çavuş K.-Kemer
PATARA X X   X     Gelemiş- PATARA-Kaş
PHASELİS X     X   X Tekirova-Kemer
Phellos         ?    Felen Yaylası
PINARA X     X      Minare K.-Fethiye
pirha       ?      BezirganK.Yaylası-Kalkan
Pisilis    KARİA ?       X      SARIGERME-Dalaman
podalia       X     Söğle Karamık K.-Elmalı(25km)
pydnai/kydna             Karadere/Özlen
rhodiapolis         X    Eskihisar-Şeyhköy-Kumluca
rhodiapolis             Sarıcasu
sebeda             Bayındır Limanı
Sidyma       X     Asar- Dodurga K.-Fethiye
Simena       ?      KALE K.-Kekova
sourai       X      SURA M.-DEMRE
Sura       X      ÇayağzDemre
teimiousa             ÜÇAĞIZ
telandria ?       ?      Tersane Adası-Fethiye Körfezi
telandros         X    Arpacı K.-Fethiye
Telmessos       X      FETHİYE
Theimussa       ?      ÜÇAĞIZ K.-Demre
TLOS X X   X   X  Yaka K.-Saklıkent yoluFethiye
torianion  PİSİDİA              Kozağacı K.
trebenda       X      Gürses  Çayağzı
trebendai              ? Myra çevresi
trebenna (Pamphylia)             Çakırlar
Trysa         X    Davazlar K.-Gölbaşı M.-
Tyberissos       ?     Tirmisin- Çevreli K.-Üçağız(2km)

 
        mesaj kutusu  Konuk  Defteri     

arkeolojidunyasi@gmail.com

bana ulaşmak için yukardaki maili kullanın veya üzerine tıklayın